Kalp, kardiyovasküler sistemin en önemli bir parçası olup kendisinden çıkan damarlar aracılığıyla tüm vücuda kan pompalar. Kalbi besleyen damarlara koroner arterler denir ve koroner arterler kalbin yüzeyinde seyrederek kalp kası için gerekli olan oksijenden zengin kanı taşır.
İnsan hayatı için kalp sağlığı oldukça önemlidir. Çünkü kalp rahatsızlıkları yaşamı tehdit eden hastalıkların başında gelir. Bu nedenle, kalp hastalıklarını ait belirtilerini bilmek ve kalp hastalıkları için kardiyovasküler risk faktörleri saptamak, erken tanı ve tedavi açısından oldukça önemlidir. Dolayısıyla, kalp hastalıklarının tedavisine ne kadar erken müdahale edilirse sorunda o kadar büyümeden önlenebilir.
Kalp Hastalıklarının Belirtileri Nelerdir?
Kalp hastalığının belirtileri alttaki kalp hastalığına ve hastalığın ciddiyetine bağlı olarak değişir. Genel olarak, kalp hastalıkları çoğu zaman belirti vermekle birlikte nadiren belirti vermeyebilir. Bazı belirtiler birçok hastalıkta ortak olarak görülebildiğinden ötürü bu belirtileri kalp hastalığına yorumlamak zor olabilir.
Nefes darlığı; efor sırasında nefes nefese kalıyorum, en ufak eforla nefesim daralıyor, yatarken yüksek yastıkla yatma ihtiyacı duyuyorum, yattıktan bir süre sonra nefesim daralıyor,
Göğüs ağrısı; efor sırasında göğsümde yanma ve basınç hissi oluyor, yürürken ve yokuş çıkarken göğsümde ağrı oluyor, yürürken sol kolumda ağırlık ve uyuşma oluyor, yemekten sonra göğsümde sıkışma oluyor,
Halsizlik ve çabuk yorulma; eskiden yürüdüğüm mesafeleri artık rahat yürüyemiyorum, çabuk yoruluyorum,
Çarpıntı veya tekleme; hareket veya istirahatte ortaya çıkan ani başlayan çarpıntı hissi oluyor, kalbin yerinden çıkacakmış gibi oluyor, kalbim arada tekliyor gibi atıyor, kalbim hissedilemeyecek kadar yavaş atıyor,
Baş dönmesi ve bayılma; hareketle veya aniden ayağa kalktığımda baş dönmesi oluyor, ne zaman olacağını önceden kestiremediğim bayılmalarım oluyor,
Karında ve bacaklarda şişme; karında şişkinliğim ve bacaklarda ödem oluyor,
Öksürük; kuru öksürüğüm oluyor, öksürürken balgamda çıkarıyorum, öksürürken ağzımdan taze kan veya köpüklü kan geliyor,
Ateş ve terlemem oluyor,
Ciltte dökülmelerim oluyor gibi belirtiler yer alır.
Kalp Hastalıkları Nelerdir?
Kalp hastalığı, kalpte meydana gelen ve kalbi etkileyen alttaki bozukluğu kapsayan bir terimdir. Kalp hastalıklarını altta yatan nedenlere göre genel olarak sınıflamak mümkündür.
Kalp hastalıkları aşağıdaki şekilde sınıflandırılır;
- Koroner arter hastalığı (Damar sertliği),
- Kalp kapak hastalıkları,
- Kalp ritminin bozuklukları,
- Kalp yetmezliği,
- Doğuştan gelen kalp hastalıkları (ASD ve VSD gibi kalp delikleri),
- Kalp kası hastalıkları (Dilate kardiyomiyopatiler),
- Aort hastalıkları (anevrizması, diseksiyon ve rüptürü)
- Enfektif endokarditler gibi kalpte görülen enfeksiyonlar,
- Kalp zarı iltihapları (Perikarditler) içerir.
En Tehlikeli ve Ölümcül Kalp Hastalığı Nedir?
Koroner arter hastalığı veya başka bir ifade ile aterosklerotik kalp hastalığı tüm ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer alır. Aynı zamanda aterosklerotik kalp hastalığı halk arasında damar sertliği olarak da bilinir. Aterosklerotik kalp hastalıklarında ileri yaş, erkek cinsiyet, hipertansiyon, şeker hastalığı, yüksek serum kolesterol ve trigliserit seviyeleri, sigara, alkol, ailede kalp hastalığı öyküsü, stres ve hareketsiz yaşam gibi kardiyovasküler risk faktörlerinden en az birkaçı beraber bulunur. Bu risk faktörleri koroner arter hastalığa zemin hazırladıkları gibi direkt hastalığın oluşmasına ve ilerlemesine de neden olurlar. Hastalık, kendini göğüs ağrısı ya da doğrudan kalp krizi ile gösterir.
Kalp Hastalığı Teşhisi Nasıl Konulur?
Tüm hastalıklarda geçerli olduğu gibi hastanın fizik muayenesi, tıbbi geçmiş ve öyküsü hastalık tanısının konmasında ilk ve en önemli adımdır. İkinci adım ise kalp hastalığının teşhisi için uygulanacak yardımcı testlerdir, bu testler hastada mevcut olduğu düşünülen kalp hastalığına göre istenir.
Genel olarak, kalp hastalıklarında kan sayımı ve rutin biyokimya testleri (kan şekeri, böbrek ve karaciğer fonksiyon testleri, kan lipit profili v.b) ile araştırmaya başlanır. Daha sonra ise ek olarak girişimsel olmayan (non-invaziv) ve girişimsel (invaziv) olan görüntüleme tetkiklerine geçilir. Girişimsel olmayan tetkikler içinde elektrokardiyografi (EKG), ekokardiyografi (EKO; kalp ultrasonu olarak da bilinir) ve nükleer tıp tetkikleri yer alır. Ayrıca alttaki hastalık ve bulguya bakılarak ek girişimsel olmayan testlerden olan tansiyon ve ritim holter testileri de yapılabilir (24-72 saat boyunca sürekli EKG ve tansiyon kaydı tutulur). Bahsedilen testler dışında yine bu amaçla bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) de kalp hastalıklarının saptanması amacıyla kullanılabilir.
Girişimsel tanı tetkiki olan koroner anjiyografi işlemi kasıktan, koldan ve el bileğinden girilerek yapılır ve kalbin odaları ve damar yapıları hakkında bilgi edinilir.
Kalp Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kalp hastalıklarında uygulanacak medikal tedavi, hastada hangi kalp hastalığının bulunduğuna ve hastalığın ciddiyetine göre değişiklik gösterir. İlk olarak, birçok hastalıkta olduğu gibi yaşam tarzı değişlikleri kalp hastalıklarında da önemli role sahiptir, dolayısıyla kalp sağlığının korunması ve mevcut tedavinin başarılı olmasına da yardımcı olur. Kalp hastalıklarında yaşam tarzı değişiklikleriyle birlikte ilaç tedavisi uygulanır.
Genellikle tedavide öncelikli yaklaşım yaşam tarzının değiştirilmesidir. İlk olarak, hastanın günlük yaşamdaki rutinlerinin değiştirilerek, kalp hastalığının tedavisi amaçlanır.
- Sigara kullanan hastaların sigarayı bırakması,
- Alkol alımının sınırlandırılması hatta sonlandırılması,
- Düşük sodyum (tuzun azaltılması) içeren besinler ve az yağlı gıdalar tüketilmesi,
- Yoğun sodyum ve doymuş yağ tüketiminin azaltılması,
- Kırmızı et kullanımının azaltılması,
- Kızartmalarda uzak durulması,
- Unlu ve şekerli ürünlerden uzak durulması,
- Sebze tüketilmesinin özendirilmesi,
- Kalp sağlığını korumak amacıyla her gün bir saat düzenli egzersizler yapılması v.b
gibi hususlara öncelikli dikkat edilmelidir.
İlaç tedavisine ek olarak veya cevap alınamadığı durumlarda PTCA+STENT gibi girişimsel işlemler ve cerrahi tedaviler uygulanabilir. PTCA+STENT işlemleri ve cerrahi müdahaleler kalp hastalığının ciddiyetine, yaygınlığına, hastanın genel durumuna, eşlik eden hastalıklarına, kalbin ne oranda etkilendiğine v.b faktörlere göre belirlenir ve değişir. Tedavilerin başarılı olması halinde hasta sağlığına kavuşur ve kaliteli bir yaşam sürer.
Copyright © 2022 - Prof. Mustafa Feridun Koşar - Tüm Hakları Saklıdır.
